De Bibliotheek: een warme haven voor vluchtelingen in onzekere tijden
Op 20 juni vieren we Wereldvluchtelingendag, een dag die ons herinnert aan de kracht, moed en veerkracht van miljoenen vluchtelingen wereldwijd. Vandaag wil ik mijn verhaal delen en bibliotheken aanmoedigen om, ondanks maatschappelijke veranderingen en de standpunten van het nieuwe kabinet, de mens achter de politieke discussies te blijven zien. Bibliotheken bieden een warme, veilige plek aan vluchtelingen. Hier is waarom dit zo belangrijk is, en hoe mijn eigen ervaringen dit onderstrepen.
Ik ben Shukria Herkert, maar geboren als Shukria Ibrahim. Op 1 juli 1991 werd ik geboren in Mogadishu, Somalië. Mijn leven veranderde drastisch toen ik op 16-jarige leeftijd moest vluchten. Mijn moeder vertelde mij dat ik naar Londen moest, naar een tante die mijn reis zou betalen. Waarom ik, en niet een van mijn broers, werd mij nooit duidelijk, maar misschien dacht mijn moeder dat ik hier beter zou passen.
Onderweg werd ik door een mensensmokkelaar naar Schiphol gebracht, waar hij mij achterliet. Alleen, in een dunne jurk en op slippers, overmand door kou, honger en angst, raakte ik in paniek en viel flauw. Ik kwam bij in een klein kamertje omringd door mensen die allerlei vragen stelden. Dit was mijn eerste ontmoeting met Nederland: angstig, naakt en kwetsbaar.
Na een paar dagen op Schiphol werd ik overgeplaatst naar een opvanghuis voor jongeren in Lelystad en later naar het “Wereldhuis” in Deventer. Daar begon mijn lange weg naar integratie. Ik moest vechten tegen vooroordelen en bedreigingen, maar ook mijn eigen angsten en trauma’s overwinnen. Het was moeilijk om hulp te vragen of om gewoon te zijn zonder op te vallen. Gelukkig ontmoette ik mensen die me steunden. Dankzij hen kon ik mijn opleiding voortzetten en mijn toekomst in Nederland opbouwen.
Als vluchteling in Nederland heb ik ervaren hoe belangrijk het is om gezien te worden als mens, niet als nummer of probleem. Bibliotheken spelen hierin een cruciale rol. Het zijn niet alleen plaatsen voor boeken, maar ook voor ontmoeting, leren en cultuur. Voor veel vluchtelingen kunnen bibliotheken de eerste stap zijn naar integratie en een gevoel van thuis.
De bibliotheek heeft mij in mijn eerste jaren in Nederland enorm geholpen. Het was een plek waar ik mensen kon ontmoeten, de taal kon leren in het Taalhuis, en waar ik mij welkom voelde.
De rol van de bibliotheek als een plek waar je net als ieder ander welkom bent, waar je als nieuwe inwoner als gelijkwaardige wordt gezien en wordt geholpen, is van onschatbare waarde.
Huidige ontwikkelingen laten zien dat zelfs vluchtelingenkampen geen veilige havens meer zijn. Conflicten en oorlogen dringen door tot in de kampen, waardoor mensen gedwongen worden opnieuw te vluchten. Dit benadrukt nog meer de noodzaak voor veilige en ondersteunende omgevingen zoals bibliotheken. Vanuit de situatie waarin vluchtelingenkampen (opvangen in de regio) niet langer veilig genoeg zijn, hebben wij als welvarend, ontwikkeld land de opdracht om kwetsbare mensen op de vlucht voor conflicten dan hier onderdak te bieden. In het proces dat daaruit volgt (herstel, maar ook integratie) speelt de bibliotheek een heel belangrijke rol. Niet alleen als veilige baken, maar ook als ondersteuning bij verschillende aspecten van hun nieuwe leven.
Daarom ben ik trots om voor de bibliotheken te werken en nog trotser dat de bibliotheek mensen ondersteunt om basisvaardigheden te leren, waardoor ze toegang krijgen tot essentiële diensten. In deze tijd van politieke veranderingen en soms harde standpunten over asielzoekers, is het essentieel dat bibliotheken blijven vasthouden aan hun inclusieve rol. Bibliotheken zijn een plek van hoop, kennis en verbinding. Hier kunnen vluchtelingen zich welkom voelen en toegang krijgen tot educatieve en culturele bronnen die hen helpen hun weg te vinden in de Nederlandse samenleving.
Ik moedig bibliotheken aan om programma’s en activiteiten te blijven organiseren die vluchtelingen ondersteunen. Door middel van taallessen, culturele uitwisselingen, en vooral een luisterend oor en ruimte voor hun verhalen. Juist omdat deze verhalen zo belangrijk zijn, heb ik ervoor gekozen om vandaag ook mijn eigen verhaal te delen.
Op Wereldvluchtelingendag herdenken wij niet alleen de ontberingen van vluchtelingen, maar vieren wij ook hun veerkracht en bijdragen aan onze samenleving. Laten we samen werken aan een toekomst waarin iedereen zich welkom voelt en de kans krijgt om te groeien, te leren en bij te dragen. Bibliotheken zijn hierin een baken van licht en hoop.
Bibliotheken zijn een warme plek voor vluchtelingen en dat moet zo blijven. Laten we de mens achter de vluchteling blijven zien en hen een warme plek bieden, ongeacht de politieke winden die waaien. Want uiteindelijk zijn we allemaal mensen, op zoek naar een plek om thuis te noemen.
Shukria Herkert
Adviseur Basisvaardigheden bij Rijnbrink